Mamo! Tato ! Zobaczcie, co narysowałem!
Wielu rodziców nie zdaje sobie sprawy, że rysunek dziecka odgrywa istotną rolę w jego rozwoju. Oprócz faktu, że jest podstawową formą swobodnej ekspresji daje możliwość poznania osobowości malucha, jego lęków, obaw, radości wyobraźni czy fantazji.
Twórczość dziecięca dziecka składa się z kilku okresów, dzięki którym możemy zauważyć i porównać, czy nasz skarb rozwija się prawidłowo.
FAZA BAZGROŁÓW (1,6- 3 r. ż.)
W tym okresie kartka papieru maluszka zapełniona jest masą kresek i kropek różnej wielkości i długości. Wynika to z nieumiejętności poprawnego trzymania narzędzia pisarskiego. Sama czynność stawiania kropek i kresek przynosi dziecku ogromną radość. Kolor dobrany przez małego artystę jest przypadkowy, ponieważ w tym wieku dziecko nie zawsze potrafi rozróżniać kolory jak również nie umie przypisać je poszczególnym przedmiotom. Bliżej 3 roku życia pojawiają się formy owalne, próby zamknięcia koła.
FAZA GŁOWONOGÓW (3-4 r. ż.)
Rozpoczyna się uprzedmiotowienie wypowiedzi plastycznej dziecka.
Na rysunku maluszka zaczynają pojawiać się nieco śmieszne postacie- głowonogi. Postać ludzka nie posiada tułowia : do głowy doczepione są nogi.
Zwierzęta przedstawione są na podobieństwo człowieka np. pies z uśmiechnięta twarzą. Występują formy kuliste, kolor nadal jest przypadkowy. Pojawia się tzw. „układ rentgenowski”- dziecko nie waha się narysować tego, co jest wewnątrz i na zewnątrz, czyli np. : worek Mikołaja, w którym znajdują się prezenty. Warto w tym okresie dużo rozmawiać z dzieckiem o tym, co narysowało i czemu to narysowało. Dzięki temu maluch będzie kształtował świadomość własnej twórczości plastycznej.
FAZA GŁOWOTUŁOWIA (4-5 r.ż.)
Postać ludzka zostaje zmieniona – do głowy dochodzi tułów. Najczęściej przybiera on formę geometryczną, w postaci: koła, trójkąta, trapezu czy też prostokąta. Pojawia się tzn „schemat słonecznika”, forma kulista . Dziecko rysuje ręce w postaci słonecznika. W tym okresie widnieje wyraźny podział na tematy uwarunkowane płcią – dziewczynki chętniej rysują postacie ludzkie, księżniczki, zwierzęta natomiast chłopcy środki lokomocji. Rysunki często odzwierciedlają role społeczne, których dzieci zaczynają się uczyć. W tym wieku rodzi się już indywidualny sposób rysowania.
FAZA SCHEMATÓW UPROSZCZONYCH (5- 7 r. ż.)
Symboliczne ujmowanie formy. Na rysunku nie widać trójwymiarowej przestrzeni. Proporcje są jeszcze nieco zachwiane aczkolwiek dziecko pomału próbuje zobrazować przestrzeń. W końcowym okresie wieku przedszkolnego uwidacznia się też porządkowanie kompozycji, prowadzące do powstawania układów topograficznych i pasowych. Układ topograficzny charakteryzuje się tym, że główny plan obrazu przedstawiony jest „z lotu ptaka”, natomiast poszczególne przedmioty widziane są z boku. W perspektywie pasowej głębia przedstawiana jest za pomocą pasów umieszczanych jedne nad drugimi. Pas najniższy obrazuje plan najbliższy, a pasy wyższe to, co znajduje się dalej.
FAZA SCHEMATÓW WZBOGACONYCH (7-12 r.ż.)
Dziecko wzbogaca formę różnymi detalami, doskonali proporcje oraz próbuje wyrazić przestrzeń za pomocą układów pasowych.
REALIZMU WRAŻENIOWEGO (12- 13 r. ż. ) I INTELEKTUALNEGO (13 r.ż. – 15 r. ż.)
W fazie realizmu wrażeniowego dziecko podejmuje się próby naśladowania natury i ujęcia typu indywidualnego, natomiast w realizmie intelektualnym cechą charakterystyczną jest trójwymiarowe zachowanie formy, rzeczywiste oddanie proporcji. Kolor jest realny, idealnie odzwierciedlający rzeczywistość. Wraz z 15 r.ż. dziecko wstępuje w kryzys twórczy.