Wpływ naturalnego karmienia na rozwój dziecka

Czy wiesz, że największy skarb, jaki możesz dać dziecku, nosisz w sobie? I jest to nie tylko miłość, ale i pokarm. Wpływ naturalnego karmienia na rozwój dziecka jest ogromny i wielokierunkowy. Mleko matki wzmacnia odporność dziecka, chroni przed wieloma chorobami. Badania wykazały również, że naturalne karmienie wspomaga rozwój mózgu. Zalety karmienia piersią nie ograniczają się jednak do sfery fizycznej i psychicznej, bowiem naturalne karmienie wpływa także na rozwój społeczny naszego maleństwa.

Wpływ mleka matki na zdrowie dziecka

Wpływ naturalnego karmienia na rozwój dziecka doceniają wszystkie światowe organizacje zajmujące się zdrowiem. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) zalecają, by dziecko do 6 miesiąca życia karmić wyłącznie mlekiem mamy, a następnie rozszerzać dietę nie rezygnując z naturalnego karmienia. Co tak niezwykłego kryje się w mleku matki? – „Mleko matki zawiera wszystkie niezbędne dla dziecka wartości odżywcze. Jego skład zmienia się wraz z wiekiem niemowlęcia tak, by mleko mogło zaspokajać potrzeby dziecka na danym etapie rozwoju. Ponadto mleko kobiece zawiera immunoglobuliny, dzięki czemu zapewniona zostaje odporność młodego organizmu oraz jest dostosowane do delikatnego układu trawiennego. Bardzo ważny jest także fakt, że jeśli mama jest np. przeziębiona i karmi swoje dziecko, to dostarcza mu przeciwciała aktualnie produkowane przez swoje ciało i dziecko może w ogóle nie zachorować” – wyjaśnia Dorota Szatkowska, Certyfikowany Doradca Laktacyjny. Co więcej – uważa się, że mleko matki może wręcz uratować życie dziecka i w wielu krajach traktowane jest jako środek leczniczy. Dotyczy to wcześniaków i wyraźnie ukazuje, że mleko matki jest pokarmem wyjątkowym.
Z badań wynika, że wpływ naturalnego karmienia na zdrowie dziecka jest zarówno krótko-, jak i długofalowy. Dzieci karmione piersią rzadziej zapadają na choroby zakaźne układu oddechowego, moczowego, pokarmowego (np. biegunkę). Rzadziej dochodzi także do bakteriemii oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Ponadto dzieci karmione naturalne w mniejszym stopniu są narażone na ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS).
Jeśli zaś chodzi o wpływ długofalowy, to badania wykazały, że karmienie piersią obniża ryzyko wystąpienia nadwagi oraz otyłości. Zmniejszone zostaje także ryzyko zachorowania na cukrzycę typu I i II, choroby serca, astmę, białaczkę i chłoniaki złośliwe. Niezwykle ważny jest fakt, że naturalne karmienie obniża także ryzyko wystąpienia alergii.

Lepszy rozwój mózgu i wyższa inteligencja

O tym, że karmienie piersią ma duży wpływ na zdrowie dziecka, wiemy już od dawna. Jednak niedawno, bo pod koniec 2010 roku, ukazały się badania, które wskazują, że naturalne karmienie ma swój wkład, jeśli chodzi o lepszy rozwój mózgu. W jaki sposób metoda karmienia wpływa na rozwój naszych zdolności poznawczych? – „Już od dawna próbowano udowodnić, że dzieci karmione piersią rozwijają się lepiej pod kątem psychologicznym, chociaż nie jest to łatwe do zbadania. Przełomem okazały się badania naukowców z Uniwersytetu w Essex oraz Oxfordu. Maria Iacovou i Almudena Sevilla-Sanz przeprowadziły badania, z których wynika, że karmienie piersią wspomaga rozwój mózgu, a dzieci karmione naturalnie mają lepszą ostrość widzenia i lepiej rozwija się ich wzrok. Co więcej – badaczki twierdzą, że wystarczy miesiąc karmienia piersią (choć oczywiście zalecane jest dłuższe karmienie naturalne), by dzieci szybciej uczyły się czytania, pisania oraz matematyki. Jeśli natomiast chodzi o analizy badające wpływ karmienia piersią na wysokość IQ dziecka, to ta zależność nie jest tak łatwa do udowodnienia” – mówi Katarzyna Asztabska, Konsultant Laktacyjny (IBCLC). Badania wykazały, że dzieci karmione piersią są bardziej inteligentne, ale wpływ na to może mieć także fakt, że większość kobiet wybierających naturalne karmienie ma wyższe wykształcenie. Zalety karmienia piersią uwidocznione zostały również w wielu innych badaniach. Jednymi z ciekawszych są badania Sybil Hart i jej współpracowników, które skupiły się ocenie wpływu karmienia piersią na niemowlęta zaledwie jednotygodniowe. Z badań tych wynika, że dzieci karmione piersią są bardziej czujne, a ich odruchy i ogólna motoryka jest sprawniejsza, dzięki czemu maluchy uzyskują lepsze oceny w słynnej skali Brazeltona, która bada zachowania noworodków. Badania Sybil Hart ukazały także, że dzieci karmione piersią mniej i krócej płaczą (niemowlęta były badane w 13 i 52 tygodniu).

Karmienie a prawidłowa artykulacja

Zalety karmienia piersią są niemal nie do przecenienia. Okazuje się także, że karmienie naturalne ma ogromny wpływ na prawidłowy rozwój aparatu artykulacyjnego, a co za tym idzie – mowy. – „Podczas mówienia następuje odwzorowanie ruchów warg, języka i podniebienia, które człowiek wykonuje podczas spożywania pokarmów. Czynność ssania piersi, jako pierwszy etap przyjmowania pokarmu, pobudza, ćwiczy i wzmacnia mięśnie aparatu artykulacyjnego dziecka. Ponadto, w czasie karmienia piersią, maluch może swobodnie obserwować twarz mamy i ruchy, jakie wykonuje podczas mówienia. Dzięki temu, już na tym etapie życia, uczy się odpowiedniego ułożenia warg i języka przy wypowiadaniu poszczególnych głose”k – mówi Agata Stępień, logopeda. Naukowcy zalecają więc, by karmić dziecko przynajmniej do 8 miesiąca życia, gdyż dzięki temu prawidłowo rozwinie się aparat mowy maleństwa. A łatwość w mówieniu przekłada się na lepszy rozwój nie tylko inteligencji, ale i osobowości.

Karmienie a osobowość i wymiar społeczny

Do zalet karmienia piersią należy dołożyć jeszcze przynajmniej jedną, a jest nią bliskość z matką i wytworzona więź. – „Karmienie piersią ma ogromny wpływ na rozwój osobowości dziecka, ponieważ tak bliski i niepowtarzalny kontakt z drugą osobą buduje w maluchu poczucie bezpieczeństwa. Z bezpieczeństwem wiąże się natomiast zaufanie, a to w dalszym życiu może skutkować łatwością w nawiązywaniu kontaktów. Statystycznie więcej czasu mamom zajmuje karmienie piersią niż butelką, a więc więcej czasu przeznaczają one na kontakt z dzieckiem. To wszystko owocuje później i wpływa na rozwój właściwych relacji międzyludzkich” – tłumaczy Tomasz Chodkowski, ekspert laktacyjny i prezes firmy Medela.

Wpływ naturalnego karmienia na rozwój dziecka jest wielokierunkowy: buduje odporność, zmniejsza ryzyko wielu chorób, znacząco wpływa na rozwój poznawczy dziecka i rozwój jego mózgu, pozwala na prawidłowe rozwinięcie aparatu artykulacyjnego i ułatwia przyszłe relacje społeczne. Zdecydowanie możemy zatem powiedzieć, że jest to jedna z najcenniejszych rzeczy, które mama może przekazać swemu maleństwu.

Źródła:
Iacovou M, Sevilla Sanz A. The Effect of Breastfeeding on Children’s Cognitive Development. ISER 2011.
Hart S, Boylan LM, Carroll S, Musick YA, Lampe, RM. Brief report: Breast-fed one-week-olds demonstrate superior neurobehavioral organization. Journal of Pediatric Psychology 2003; 28(8):529-533.
World Health Organization (2003): Global strategy for infant and young child feeding.
Woodward LJ, Liberty KA. Breastfeeding and child psychosocial development. Encyclopaedia on early childhood development. [online]