Pierwsze powitanie czyli budowanie więzi od 1 dnia życia
Więź to budowanie relacji, wzajemność i silne przywiązanie, które rozwija się pomiędzy rodzicem, a dzieckiem. To dzięki niej rodzice otaczają je miłością i czułością, rozpoznają i reagują na każdy rodzaj jego płaczu oraz są gotowi zrobić wszystko, by zapewnić mu bezpieczeństwo i szczęście.
Noworodki są gotowe do nawiązywania więzi zaraz po narodzinach. Sprzyjają temu odruchy oraz specyficzna gra hormonalna, która powoduje, że dziecko pozostające w bezpośrednim kontakcie z matką (skóra do skóry) odruchowo podejmuje pewne zachowania, np. aktywne poszukuje sutka pełznąc w jego kierunku, a potem podejmując, dzięki odruchowi ssanie z piersi. Ssąc, dziecko dąży nie tylko do zaspokojenia głodu, ale także nawiązuje kontakt wzrokowy z matką – odległość około 30 cm, która dzieli ich twarze pozwala maluchowi skupić wzrok, a mamie przyglądać się szczegółom buzi dziecka. Nie zawsze jednak poród przebiega w łatwy sposób, a wiele dzieci rodzi się przez cięcie cesarskie – nietrudno wtedy o zaburzenie delikatnych procesów, które mają miejsce po fizjologicznym porodzie. Bywa wtedy, że budowanie więzi wymaga szczególnej uwagi, choć to, nie dzieje się to automatycznie nie powinno być powodem do niepokoju.
Kluczem do nawiązania bliskiej relacji z maluchem, jest dla obojga rodziców, wspólne spędzanie czasu, obserwowanie reakcji dziecka, kontakt fizyczny (głaskanie, dotykanie, noszenie), mówienie do niego oraz nawiązywanie kontaktu wzrokowego. Choć na początku może to sprawiać trudności, to jednak niedługo okaże się, że rodzice coraz trafniej odczytują komunikaty nadawane przez dziecko, a wzajemna relacja staje się łatwiejsza i satysfakcjonująca. Wszystko to wymaga czasu, spokoju i braku pośpiechu. Warto jednak zainwestować w ten proces, bo to, co zbudujemy będzie podstawą relacji rodzice-dziecko na resztę życia” podkreśla niezależna położna i prezes stowarzyszenia „Dobrze Urodzeni”, Katarzyna Oleś.
Z badań wynika, że rodzice mają świadomość tego, jak ważne jest budowanie kontaktu z dzieckiem od pierwszych chwil. Wg raportu, który powstał na podstawie wyników badań TNS OBOP, wynika, że aż 93% respondentów uważa, że nawiązanie bliskiego kontaktu z dzieckiem daje maleństwu poczucie wsparcia ze strony dorosłych. 83% badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że częste dotykanie, głaskanie dziecka sprzyja budowaniu silniejszej więzi z rodzicami oraz powoduje, że czuje się ono bezpieczne. Większość, gdyż 88% ankietowanych uważa, że poprzez nawiązanie bliskich relacji z dzieckiem, uczy się ono od pierwszych dni i miesięcy okazywania emocji, ale także społecznych umiejętności tj. nawiązywania kontaktu z rówieśnikami (80% respondentów). Wśród stwierdzeń, z którymi badani się nie zgadzają, na pierwszym miejscu znalazł się punkt mówiący o tym, że ojcowie nie powinni budować zbyt bliskiej więzi z dzieckiem (87%). Z kolejną pozycją mówiącą o tym, że nie powinno się okazywać czułości chłopcom, nie zgadza się 78% respondentów. Podobnie, gdyż 78% respondentów nie zgadza się ze stwierdzeniem, że gdy dziecko płacze należy pozwolić mu się wypłakać, zostawić w łóżeczku i nie brać na ręce. 1
Budowanie więzi poprzez dotyk, a zdrowie skóry
Skóra jest swoistą barierą ochronną – broni organizmu przed bakteriami i wirusami, pomaga regulować temperaturę ciała, chroni przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi , np. słońcem, detergentami w kosmetykach i środkach piorących. Tuż po urodzeniu skóra małego dziecka jest bardzo delikatna, co sprawia, że jest bardziej podatna na utratę wody, nadmierne przesuszenie oraz uszkodzenia.
Dodatkowo jej powierzchnia jest bardzo duża w stosunku do masy ciała, co powoduje, że wszystkie problemy w jej funkcjonowaniu mają szczególnie duże znaczenie dla zdrowia dziecka. Należy pamiętać zatem, że skóra wymaga troskliwej pielęgnacji, którą najłatwiej jest osiągnąć używając stworzonych specjalnie w tym celu preparatów. Źle dobrane środki pielęgnacyjne przeznaczone dla dzieci mogą bowiem stać się przyczyną przesuszenia skóry, a nawet powodować alergię. Dlatego dla wszystkich niemowląt i dzieci, położne, pediatrzy i dermatolodzy polecają nawilżające i natłuszczające emolienty, np. z zawartością ciekłej parafiny. Kosmetyki posiadające te właściwości minimalizują ryzyko uczuleń i podrażnień, a także mają działanie przeciwświądowe. Ponadto dzięki codziennej pielęgnacji skóry maluszka, czy to w czasie kąpieli oprócz oczywistych korzyści higieniczno – pielęgnacyjnych, czynności te sprzyjają budowaniu bliskości, więzi, a także budują poczucie zaufania i rozwijają maluszka w sferze emocjonalnej, fizjologicznej i społecznej.
Konsultacja merytoryczna
niezależna położna Katarzyna Oleś
Prezes Stowarzyszenia „Dobrze Urodzeni”
TNS OBOP, Omnimas CAPI, próba losowa, ogólnopolska, reprezentatywna dla populacji w wieku 15 +, N=1002. Część pytań zadano tylko rodzicom dzieci w wieku 0-5 lat, marzec 2012.
