Zaplanuj urlop bez przykrych niespodzianek
Bilet kupiony, trasa podróży zaplanowana, walizka już czeka. Wydawałoby się, że mamy wszystko pod kontrolą. Wymarzone, wyczekane wakacje przed nami. Jednak by wszystko przebiegło zgodnie z planem i na naszej trasie nie pojawiły się niezaplanowane przystanki, należy pamiętać o profilaktyce zdrowotnej. Ważne, żeby o zdrowiu pomyśleć zarówno przed wyjazdem, podczas samej podróży, jak i bezpośrednio po powrocie.
Co możemy zrobić przed wyjazdem?
Na początek warto skonsultować się ze specjalistą medycyny podróży. W tym celu najlepiej udać się do certyfikowanej poradni specjalistycznej. Na kilka tygodni przed wyjazdem należy odwiedzić lekarza zajmującego się medycyną podróży, który przepisze właściwy preparat, zaproponuje szczepienia przeciwko wybranym chorobom zakaźnym oraz zasady zachowania się w tropiku. – radzi dr n. med. Piotr Kajfasz z Kliniki Chorób Odzwierzęcych i Tropikalnych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalista chorób zakaźnych, medycyny morskiej i tropikalnej – To wystarczający czas, aby podjąć działania chroniące organizm przed chorobami.
Czego możemy się obawiać w trakcie wakacyjnych wyjazdów?
Szczególnie groźna dla ludzi podróżujących i aktywnych jest malaria, ale także wirusowe zapalenie wątroby typu A i typu B, czyli tzw. żółtaczka pokarmowa i wszczepienna.
WZW A to choroba, która występuje praktycznie na całym świecie. Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą lub przez spożycie skażonej wirusem żywności lub wody 1. Stuprocentowej gwarancji ochrony nie daje nawet zakwaterowanie w ekskluzywnym hotelu i zachowanie podstawowych zasad higieny, ponieważ do zakażenia wystarczy umycie rąk w zainfekowanej wodzie lub spożycie jej w postaci lodu w drinku 2 Praktycznie jedynym skutecznym sposobem zapobiegania jest szczepienie ochronne.
WZW B to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych na świecie. Zakażenie następuje przez krew i płyny ustrojowe m.in. podczas kontaktów seksualnych lub w wyniku zabiegów medycznych wykonanych nieprawidłowo wysterylizowanym sprzętem 3,4. Wirus wywołujący WZW B jest 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV 5.
Malaria (zimnica) – choroba przenoszona jest przez komary. Każde ukłucie niesie za sobą poważne ryzyko zachorowania. Po ukłuciu owada pasożyty wędrują z krwią do wątroby i rozprzestrzeniają się po całym organizmie. Malaria to najgroźniejsza choroba zakaźna rejonów tropikalnych na równi z gruźlicą i HIV/AIDS, która każdego roku zabija około miliona osób na całym świecie6. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia, każdego dnia na malarię umiera blisko 3 tys. dzieci 7.
Jak chronić się przed zakażeniem?
Przed WZW A oraz WZW B chronić się można za pomocą szczepień. Możemy przyjąć oddzielnie szczepienia przeciwko WZW A (dwie dawki szczepienia) i WZW B (trzy dawki szczepienia) lub skorzystać ze szczepionki skojarzonej (trzy dawki), której przyjęcie zabezpiecza przed dwoma typami wirusów 8,9.
Profilaktyka malaryczna opiera się na przyjmowaniu leków przeciwmalarycznych 10 oraz zastosowaniu środków odstraszających komary w celu ograniczenia liczby ukłuć.
Na stronie internetowej Centrum Informacji Medycyny Podróży (www.cimp.pl) można znaleźć listę poradni udzielających specjalistycznych informacji. Natomiast szukając informacji nt. profilaktyki antymalarycznej warto zajrzeć w stronę www.malaria.com.pl.
Ważne, abyśmy oprócz wspaniałych wspomnień nie przywieźli z wakacji groźnych chorób. Zadbajmy o to, by po przyjeździe na myśl nie nasuwało się przysłowie: „mądry Polak po szkodzie” i przed wyjazdem zatroszczmy się o nasze zdrowie.
1 W. Magdzik, Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A). Stan wiedzy i działalności praktycznej w zakresie zapobiegania i zwalczania zachorowań, Warszawa 2005.
2 M. Pokorska-Lis, Wirusowe zapalenie wątroby typu A w Podróży – zasadność profilaktyki, Zakażenia, 4/2010.
3 J. Juszczyk, Wirusowe zapalenia wątroby[ w:] Choroby Zakaźne i Pasożytnicze, Warszawa 2010.
4 W. Magdzik, Wirusowe zapalenie wątroby typu B w Polsce do 2002 roku, Warszawa 2003.
5 A. Spira, A review of combined Hepatitis A and hepatitis B vaccination for travelers. Clin Ther, 2003 25(9):2337-2351.
6 WHO, International Ravel medicine and Heath; chap. 7; 2008.
7 WHO, The Africa Malaria Report; dostęp: [http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2003/pr33/en/print.html]
8 ‘Hepatitis, Viral, Type A’ in: Prevention of Specific Infectious Diseases, chap. 4; CDC, Health Information for International Travel 2008; Mosby Elsevier
9 J. Juszczyk, Wirusowe zapalenia wątroby[ w:] Choroby Zakaźne i Pasożytnicze, Warszawa 2010.
1o A. Kotłowski, Malaria – wybrane zagadnienia epidemiologii, profilaktyki, diagnostyki i leczenia. Zakażenia, 2008supl.2,29-34.
