Wywiad: Bezpieczne opalanie najmłodszych
Z reguły słońce kojarzy nam się pozytywnie: z wakacjami, plażą, odpoczynkiem. Jednak podczas letnich kąpieli słonecznych może pokazać swoją ciemną, wręcz niebezpieczną stronę. O tym w jaki sposób chronić najmłodszych – szczególnie narażonych na szkodliwe promieniowanie słoneczne, rozmawiamy ze specjalistą dermatologii dr Anną Stępień.
W czasie wakacji wiele się słyszy o szkodliwym działaniu promieni słonecznych i o tym, że najmłodsi są szczególnie narażeni na ich oddziaływanie. Czy zatem dzieci w ogóle nie powinny przebywać na słońcu?
dr Anna Stępień
Ostre słońce jest bardzo niebezpieczne – już krótki pobyt łatwo kończy się oparzeniem. Każde oparzenie zaś zwiększa ryzyko rozwoju w przyszłości czerniaka. Nie bez znaczenia jest fakt przesunięcia się nad Europę Środkową dziury ozonowej. Dermatolodzy operują pojęciem „kapitału słonecznego”- każda skora jest w stanie znieść w ciągu życia określoną, sumaryczną ilość promieniowania UV.-skóry jasne mniej, ciemne więcej. Po przekroczeniu tej ilości każdy kolejny letni sezon przysparza nam szkód=przebarwienia, pogrubienie, zmarszczki dotyczą każdego, nawet jeśli większości z nas jest oszczędzony nowotwór. Moją córkę na plaży zawsze smarowałam tak grubo filtrami, że matki biegających obok opalonych na czekoladkę dzieci użalały się nad biedactwem. Teraz już pilnuje tego sama-wie, że to przedłuży jej młodość.
W jaki sposób należy chronić dziecko przed promieniami słonecznymi? Kiedy i jak długo maluch może przebywać na słońcu?
A.S.
W sierpniu zwykle jesteśmy już nieco opaleni. Jeśli nie, to pierwsze pobyty na słońcu nie powinny przekraczać 20 minut i to raczej w półcieniu lub pod parasolką. Wskazane jest użycie filtrow o wysokim wskaźniku SPF.( 50+ anty-UVA i anty UVB)
Jakie środki oprócz kosmetyków z filtrami, zapewniają maksymalnie skuteczną i bezpieczną ochronę skóry dziecka?
A.S.
Postawiona budka w wózku,właściwe kosmetyki, rozsądne ubieranie.
Jak w takim razie należy ubierać malca w gorące dni?
A.S.
Niezbędne jest właściwie chroniące a jednocześnie przewiewne ubranie i nakrycie głowy. Materiał koszulki powinien być gęsty. Jak to sprawdzić? Jeśli patrząc przez materiał na słońce widzimy je, to także słońce „widzi” nas .Ubrania sportowe często więc są przez dobre firmy zabezpieczane impregnacją anty-UV. Ale nie wpadajmy w przesadę-wystarczy gęsto tkana bawełna…
Podobno nie bez znaczenia jest też odpowiednia dieta podczas upałów. Jaką zaleca się stosować u malucha?
A.S.
Najważniejsze wydaje się być pojenie-woda, ziołowe herbatki, kompoty lub rozcieńczone soki. Jeszcze przed rozpoczęciem lata można skórę przygotować odpowiednią ilością beta-karotenu w diecie. Jest go dużo w żółtych, pomarańczowych i czerwonych warzywach. Ponoć najlepiej przyswajalny jest ten z gotowanej marchewki. Pomidory, winogrona, jagody zawierają dużą ilość antyutleniaczy, które na bieżąco naprawiają szkody wyrządzone w komórkach skóry przez promieniowanie. Natomiast poza przypadkami chorobliwej nadwrażliwości nie zalecam tzw. suplementów diety.
Co sygnalizuje wystąpienie oparzenia czy udaru słonecznego? Jak wówczas należy pomóc dziecku?
A.S.
Objawy oparzenia zna niemal każdy z własnego doświadczenia-skóra robi się gorąca, obrzękła, tkliwa przy dotyku i zaczerwieniona. Po ustąpieniu tego stanu naskórek się złuszcza. Stan zapalny można zmniejszyć sposobami „domowymi”, np. okładami z kwaśnego mleka lub kefiru, u dzieci starszych kwasu bornego lub przegotowanej wody zakwaszonej octem. Pod okład skórę należy natłuścić-dobrze sprawdzają się tu naturalne oleje roślinne. Natłuszczania nie należy skórze żałować przez wiele kolejnych dni Lepiej jednak unikać wtedy olejów mineralnych, czyli zwłaszcza wazeliny i parafiny w tak zwanych oliwkach niemowlęcych. W upale sprzyjają one bowiem rozwojowi potówek. Są też oczywiście gotowe preparaty, dostępne w każdej aptece a nawet kiosku Ruchu. Szukajmy takich, które zawierają bisabolol, pantenol, tlenek cynku, taninę. Mogą ich używać zarówno dzieci jak i dorośli (Bepanten, Panthenol, TannoHermal, Dermopanten, Thermi, Posthelios, Iwostin Solecrin i wiele innych). Łagodząco działają też środki przeznaczone na ukąszenia owadów-nie należy jednak używać tych, w których składzie jest alkohol.
Co do udaru-skóra czerwienieje, ale przy wchodzeniu we wstrząs blednie, dziecko szybko oddycha, rośnie często temperatura. Jeśli stan się nie poprawia, konieczna jest szybka pomoc lekarska, kroplówki, czasem pobyt szpitalny. Maleńkie dzieci bardzo łatwo się przegrzewają lub wyziębiają -ich układ termoregulacyjny jest jeszcze mało elastyczny, m.in. ze względu na nierozwinięte w pełni gruczoły potowe.
Jak dbać o przesuszoną skórę dziecka po wakacjach?
A.S.
Wybierajmy do mycia środki bezdetergentowe, np.syndety (Dove, Oillan itp.). Po kąpieli skórę posmarujmy olejkiem lub balsamem przeznaczonym do skóry suchej lub atopowej. Tym samym może pielęgnować się mama.
Dziękujemy za rozmowę.
Dr Anna Stępień – Specjalista dermatologii z wieloletnim doświadczeniem. Kierownik dermatologicznego Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej.
www.stepien-dermatolog.pl
