Skąd się bierze ból brodawek przy karmieniu piersią?

Ból brodawek przy karmieniu piersią to problem wielu młodych mam. Jednak – wbrew panującemu stereotypowi – ssanie piersi przez dziecko nie powinno boleć. Często kobiety nie są świadome tego, że wystarczy zmienić technikę przystawiania lub sposób używania laktatora, aby ból zniknął. Jakie mogą być przyczyny bolących brodawek przy karmieniu piersią?

Fizjologiczny ból brodawek

Fizjologiczny ból brodawek występuje zazwyczaj na początku laktacji – w pierwszych kilku dniach po porodzie. Jest to nadmierna wrażliwość brodawek, która u części kobiet objawia się lekkim dyskomfortem, natomiast u innych może być bardziej dokuczliwa. Przyczyną fizjologicznego bólu brodawek przy karmieniu piersią może być mała elastyczność brodawek, zmiany hormonalne lub ciśnienie wytwarzane podczas ssania, które działa na puste kanaliki mlekowe jeszcze przed wypływem pokarmu. – wyjaśnia Dorota Szatkowska, konsultantka laktacyjna. Gdy piersi przyzwyczają się do ssania, wczesny ból brodawek mija zazwyczaj w ciągu kilku dni

Ból brodawek w późniejszej fazie laktacji

W całym okresie karmienia może wystąpić także ból spowodowany nadmiernym zasysaniem bądź ściskaniem brodawki przez dziecko. Zbyt silne zasysanie występuje w przypadku zbyt małej ilości pokarmu lub zaburzonego wypływu mleka. Jak postępować w takiej sytuacji? Przed karmieniem warto zastosować ciepły okład, za pomocą laktatora wywołać wypływ pokarmu i w pierwszej kolejności przystawiać dziecko do mniej bolącej piersi.
Natomiast bolesne ściskanie piersi spowodowane jest najczęściej nieprawidłową techniką przystawiania, którą należy skorygować, aby dolegliwość minęła. Ból ten może występować również wtedy, gdy dziecko nie otwiera buzi dostatecznie szeroko – wtedy w trakcie karmienia można przytrzymać mu brodę palcem wskazującym. Również dziecko z podwyższonym napięciem mięśniowym może boleśnie ściskać brodawkę. Pomocne będzie ułożenie dziecka do karmienia w pozycji fasolki.
Inną przyczyną bólu brodawek może być nieprawidłowy sposób odstawiania dziecka od piersi po karmieniu – aby bezboleśnie przerwać ssanie, należy włożyć dziecku palec w kącik ust. Bolące brodawki przy karmieniu piersią występują również w przypadku zaburzonego odruchu ssania u niemowląt spowodowanego m.in. używaniem butelki ze smoczkiem lub kapturków, wadami anatomicznymi (np. krótkie wędzidełko, które uniemożliwia prawidłowe ułożenie języka), neurologicznymi i innymi problemami zdrowotnymi. – dodaje Dorota Szatkowska, konsultantka laktacyjna. Do przyczyn bólu, którym nie towarzyszą zmiany patologiczne należą także płaskie bądź wklęsłe brodawki, ciąża w trakcie karmienia, uciskanie piersi przez źle dobrany biustonosz, obrzęk piersi, zmiany w sposobie i w częstotliwości przystawiania. Jednak w przypadku nieprawidłowego ssania lub odciągania pokarmu, niewłaściwie dobranej bielizny oraz ugryzienia przez dziecko (np. w okresie ząbkowania) bólowi brodawek mogą towarzyszyć uszkodzenia takie jak pęknięcia, otarcia czy rany.

Ból brodawek może występować także w przypadku:
– zakażania wirusem opryszczki pospolitej, półpaśca, ospy wietrznej – jeśli zamiany chorobowe występują na brodawce lub w okolicach otoczki, należy przerwać karmienie do momentu wyleczenia,
– zakażenia grzybicznego skóry brodawek,
– zmian dermatologicznych takich jak atopowe i łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca, wyprysk kontaktowy,
– problemów naczyniowych takich jak bladnięcie brodawki czy objawu Raynauda.

Jak usuwać przyczyny bólu brodawek przy karmieniu piersią? Poza wyżej wymienionymi sposobami należy:
– odpowiednio przygotowywać piersi do przystawiania: szczególnie w przypadku płaskich bądź wklęsłych brodawek, problemów z wypływem mleka, niedoboru i nadmiaru pokarmu,
– stosować kapturki: szczególnie w przypadku zbyt silnego zasysania lub wklęsłych lub płaskich brodawek – należy je jednak używać jak najkrócej i najlepiej pod kontrolą specjalisty od laktacji,
– być konsekwentnym: szczególnie w okresie ząbkowania, kiedy dziecko ma tendencję do gryzienia brodawki – należy wyznaczyć mu wyraźną granicę i dać do zrozumienia, że nie może tego robić,
– rozpoczynać karmienie od piersi, która mniej boli,
– systematycznie przystawiać dziecko do piersi.
W przypadku wystąpienia uszkodzeń brodawek warto stosować maści natłuszczające, okłady z naparu szałwii mające działanie przeciwbakteryjne, nakładki ochronne do noszenia między karmieniami. Sprawdzonym sposobem jest także smarowanie zmian pokarmem, który działa przeciwbakteryjnie i nawilżająco. Jeśli jednak zmiany nie goją się, należy zasięgnąć porady specjalisty, gdyż konieczne może okazać się stosowanie maści z antybiotykiem.
Jeśli w trakcie karmienia piersią pojawi się ból brodawek, warto zasięgnąć porady konsultanta laktacyjnego, który pomoże zidentyfikować przyczynę dolegliwości oraz wybrać odpowiednią metodę leczenia.