Ciemiączko
Maleńki, bo o powierzchni jedynie kilku centymetrów kwadratowych, delikatny fragment noworodkowej główki jest przyczyną wielu niepokojów świeżo upieczonych mam. Tymczasem ciemiączko (a dokładniej – ciemiączka) to niezwykłe cuda matki natury, dzięki którym poród jaki znamy jest w ogóle możliwy.
Gumowa głowa
No, może nie do końca – czaszka noworodka zbudowana jest przecież z mocnych kości, jednak nie stanowi szczelnie zamkniętej kopuły, i poprzeplatana jest zarastającymi już w życiu postnatalnym szczelinami wypełnionymi elastyczną tkanką. Mowa oczywiście o ciemiączkach i szwach czaszkowych, dzięki którym głowa maleństwa może przepchnąć się przez kanał rodny. Zastanawiałaś się kiedyś, dlaczego niektóre noworodki mają spiczaste, zniekształcone główki? I w jaki sposób te niewielkie defekty znikają już kilka tygodni po porodzie? Odpowiedź jest prosta: podczas porodu główka (dzięki ciemiączkom właśnie!) dostosowuje się do kształtu kanału rodnego; obecność tych samych struktur sprawia, że po pewnym czasie główka malca wraca do naturalnego kształtu.
Ciemiączko czy ciemiączka?
Potocznie często spotyka się z liczbą pojedynczą tego słowa. Na forach mamy zasypują się pytaniami o wygląd i wytrzymałość ciemiączka. Tymczasem u noworodków występują najczęściej dwa nie zarośnięte ciemiączka, a u wcześniaków pojawiają się też tak zwane ciemiączka boczne, które u urodzonych w terminie dzieci zarastają jeszcze w życiu płodowym. Największe jest ciemiączko przednie (to właśnie o nie jest tyle zamieszania!), najłatwiej też je znaleźć pomiędzy środkiem czoła a czubkiem główki noworodka. Mniejsze, tylne ciemiączko, jest łatwiejsze do przeoczenia, i zarasta dużo szybciej.
Mały mózg ciągle rośnie
Funkcje ciemiączek nie kończą się jednak wraz z przyjściem dziecka na świat. Przestrzenie pomiędzy kośćmi czaszki są niezbędne także do prawidłowego rozwoju mózgu malucha. Dlatego lekarz pediatra zwraca uwagę na prawidłowe zarastanie ciemiączek przy każdej wizycie. Co się dzieje, kiedy ciemiączko zarasta zbyt szybko? Stan ten może doprowadzić do zwiększenia ciśnienia śródczaszkowego, skutkującego nawet uszkodzeniami mózgu. Natomiast zbyt wolne zarastanie ciemiączka może wskazywać na niedobór witaminy D w diecie maleństwa. Ważny jest też wygląd ciemiączka: zapadnięte może wskazywać o odwodnieniu organizmu (częste przy biegunce i wymiotach). Ciemiączko pulsuje zawsze kiedy malec płacze, i jest to zupełnie naturalne, natomiast jeśli dodatkowo pojawi się twardość, wypukłość ciemiączka oraz gorączka, natychmiast skontaktuj się z lekarzem!
Broń Boże nie dotykać!
Słyszałaś to już kiedyś? Młoda mama przerażona pouczeniami bardziej doświadczonych koleżanek często traktuje ciemiączko jak bolesną ranę, starając się nie dotykać tych szczególnych miejsc na główce nawet przypadkowo. Tymczasem ciemiączko nie jest bynajmniej bolesne dla malucha, a dotykanie podczas codziennych czynności pielęgnacyjnych w niczym nie zaszkodzi dziecku! Pomimo tego, że kości czaszki nie są jeszcze trwale zespolone, mózg noworodka chroniony jest przez specjalistyczną warstwę tkanki łącznej. Oczywiście, nie powinnaś w żadnym wypadku specjalnie uciskać ciemiączka, natomiast codzienne pieszczoty i zabiegi pielęgnacyjne są w każdym wypadku jak najbardziej wskazane!
