Adopcja ze wskazaniem
Możesz z niej skorzystać zarówno w przypadku, kiedy boisz się żmudnego procesu adopcyjnego, a chcesz przygarnąć dziecko, aby zadbać o nie od najmłodszych dni, jak i wtedy gdy jesteś już matką, która nie może się podjąć wychowywania dziecka, bo nie ma do tego warunków i chce oszczędzić maluchowi tułaczki po domach dziecka. Mowa o adopcji ze wskazaniem dozwolonej przez polskie prawo. Eksperci mają wiele wątpliwości, bo może być wykorzystywana do handlu dziećmi, ale daje też szansę wielu dzieciom na normalny dom.
Adopcja ze wskazaniem to przeciwieństwo adopcji blankietowej, w której matka wyraża zgodę na adopcję anonimowo. Budzi ona wiele kontrowersji. Tymczasem te obawy są nie zawsze nieuzasadnione. Orzeczenie o adopcji zawsze wydaje sąd i jeśli będzie miał jakieś wątpliwości co do kandydatów na rodziców, może poprosić o opinię ośrodek opiekuńczy. Ten rodzaj adopcji jest możliwy dzięki ostatniej nowelizacji Kodeksu Karnego, chociaż nie mówi on bezpośrednio o adopcji, to zostało w nim niedoprecyzowane sformułowanie „handel ludźmi” (art. 253 KK). Niektórzy tak określają adopcję ze wskazaniem, ponieważ matka (rodzice) w zamian za zrzeczenie się praw rodzicielskich otrzymują wynagrodzenie. Trzeba jednak zaznaczyć, że adopcja ze wskazaniem nie może być związana z wzięciem wynagrodzenia za dziecko, na dodatek gdy przyszli rodzice zapłacą matce biologicznej, będzie to niezgodne z prawem. Warto też wiedzieć od razu na początku, że wszelkie porozumienia lub umowy zawarte pomiędzy matką biologiczną dziecka oraz przyszłymi rodzicami nie są wiążące w świetle prawa, co za tym idzie matka biologiczna może w każdej chwili zmienić swoją decyzję.
Jak rozpocząć procedurę adopcji ze wskazaniem
W Polsce adopcja ze wskazaniem jest legalna, choć nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę. Jest to często wina ośrodków adopcyjnych, które trzymają się kurczowo standardowych formalności i przekonują zainteresowanych, że adopcja ze wskazaniem jest obejściem procedury kwalifikacyjnej. Do skutecznej adopcji potrzebna jest zawsze zgoda rodziców biologicznych. Jak wszcząć procedurę adopcji ze wskazaniem?
1. Rodzice biologiczni powinni złożyć do wydziału rodzinnego sądu oświadczenie o zrzeczeniu się praw do ich dziecka na rzecz konkretnej rodziny. Do wniosku należy dołączając metrykę urodzenia rodziców dziecka i akt urodzenia dziecka. Taką zgodę mogą wyrazić dopiero 6 tygodni po porodzie. Do tego czasu dziecko pozostaje pod opieką biologicznych rodziców, bądź rodziców zastępczych, którymi mogą być osoby ubiegające się o adopcję.
2. Jednocześnie rodzina adopcyjna składa wniosek o pełne przysposobienie tego dziecka. Jeśli wniosek składa małżeństwo to należy do niego dołączyć odpis aktu małżeństwa, w innym przypadku odpis aktu urodzenia. Teraz wszystko zależy od sądu.
Według szacunków organizacji adopcyjnych, przysposobienie ze wskazaniem wybiera w Polsce mniej więcej tysiąc rodzin rocznie (a więc co trzecia adoptująca dziś dzieci). Ta formuła, dopuszczalna w wielu systemach prawnych, także w polskim, nie ma jednoznacznie dobrej opinii. Chodzi o podejrzenie, że w grze zawsze mogą być pieniądze. Mówiąc wprost – handel dzieckiem. Bo też rodzice biologiczni są w bezpośrednim kontakcie z adoptującą parą, spotykają się z nią choćby w sądzie. W tzw. adopcji blankietowej, częstszej, rodzice biologiczni anonimowo zrzekają się praw do dziecka. Resztę formalności załatwia ośrodek adopcyjny.
W innych państwach
W Niemczech adopcja ze wskazaniem jest powszechną formą przysposabiania dzieci. Jednakże zawsze uczestniczy w niej ośrodek, którego pracownicy pomagają dobrać się rodzinom. W Kanadzie bardzo rozpowszechnioną formą adopcji jest tzw. adopcja prywatna. Pozwala ona kobiecie wyszukać rodzinę adopcyjną poprzez ośrodek, agencję lub na własną rękę. Po dokonaniu przez matkę wyboru rodzina sprawdzana jest przez pracownika socjalnego. W USA kobieta w ciąży, która nie chce zatrzymać dziecka, ma prawo do wyboru adopcyjnych rodziców.
